अरण्यकाण्डम्
Chapter 46 / सर्गः ४६
Slōka 1 / श्लोक १
तया परुषम् उक्तः तु कुपितो राघव अनुजः ।
स विकांक्षन् भृशम् रामम् प्रतस्थे न चिरात् इव ॥३-४६-१॥
Slōka 2 / श्लोक २
तदा आसाद्य दशग्रीवः क्षिप्रम् अंतरम् आस्थितः ।
अभिचक्राम वैदेहीम् परिव्राजक रूप धृक् ॥३-४६-२॥
Slōka 3 / श्लोक ३
श्लक्ष्ण काषाय संवीतः शिखी चत्री उपानही ।
वामे च अंसे अवसज्य अथ शुभे यष्टि कमण्डलू ॥३-४६-३॥
Slōka 4 / श्लोक ४
परिव्राजक रूपेण वैदेहीम् अन्ववर्तत ।
ताम् आससाद अतिबलो भ्रातृभ्याम् रहिताम् वने ॥३-४६-४॥
Slōka 5 / श्लोक ५
रहिताम् सूर्य चन्द्राभ्याम् संध्याम् इव महत् तमः ।
ताम् अपश्यत् ततो बालाम् राज पुत्रीम् यशस्विनीम् ॥३-४६-५॥
Slōka 6 / श्लोक ६
रोहिणीम् शशिना हीनाम् ग्रहवत् भृश दारुणः ।
तम् उग्रम् पाप कर्माणम् जनस्थान गता द्रुमाः ॥३-४६-६॥
Slōka 7 / श्लोक ७
संदृश्य न प्रकंपन्ते न प्रवाति च मारुतः ।
शीघ्र स्रोताः च तम् दृष्ट्वा वीक्षंतम् रक्त लोचनम् ॥३-४६-७॥
Slōka 8 / श्लोक ८
स्तिमितम् गंतुम् आरेभे भयात् गोदावरी नदी ।
रामस्य तु अंतरम् प्रेप्सुः दशग्रीवः तत् अंतरे ॥३-४६-८॥
Slōka 9 / श्लोक ९
उपतस्थे च वैदेहीम् भिक्षु रूपेण रावणः ।
अभव्यो भव्य रूपेण भर्तारम् अनुशोचतीम् ॥३-४६-९॥
Slōka 10 / श्लोक १०
अभ्यवर्तत वैदेहीम् चित्राम् इव शनैश्चरः ।
सहसा भव्य रूपेण तृणैः कूप इव आवृतः ॥३-४६-१०॥
Slōka 11 / श्लोक ११
अतिष्ठत् प्रेक्ष्य वैदेहीम् राम पत्नीम् यशस्विनीम् ।
तिष्टन् संप्रेक्ष्य च तदा पत्नीम् रामस्य रावण ॥३-४६-११॥
Slōka 12 / श्लोक १२
शुभाम् रुचिर दन्त ओष्ठीम् पूर्ण चन्द्र निभ आननाम् ।
आसीनाम् पर्णशालायाम् बाष्प शोक अभिपीडिताम् ॥३-४६-१२॥
Slōka 13 / श्लोक १३
स ताम् पद्म पलाश अक्षीम् पीत कौशेय वासिनीम् ।
अभ्यगच्छत वैदेहीम् हृष्ट चेता निशा चरः ॥३-४६-१३॥
Slōka 14 / श्लोक १४
दृष्ट्वा काम शर आविद्धो ब्रह्म घोषम् उदीरयन् ।
अब्रवीत् प्रश्रितम् वाक्यम् रहिते राक्षस अधिपः ॥३-४६-१४॥
Slōka 15 / श्लोक १५
ताम् उत्तमाम् त्रिलोकानाम् पद्म हीनाम् इव श्रियम् ।
विभ्राजमानाम् वपुषा रावणः प्रशशम्स ह ॥३-४६-१५॥
Slōka 16 / श्लोक १६
का त्वम् कांचन वर्ण आभे पीत कौशेय वासिनि ।
कमलानाम् शुभाम् मालाम् पद्मिनी इव च बिभ्रती ॥३-४६-१६॥
Slōka 17 / श्लोक १७
ह्रीः श्रीः कीर्तिः शुभा लक्ष्मीः अप्सरा वा शुभ आनने ।
भूतिर् वा त्वम् वराअरोहे रतिर् वा स्वैर चारिणी ॥३-४६-१७॥
Slōka 18 / श्लोक १८
समाः शिखरिणः स्निग्धाः पाण्डुरा दशनाः तव ।
विशाले विमले नेत्रे रक्तान्ते कृष्ण तारके ॥३-४६-१८॥
Slōka 19 / श्लोक १९
विशालम् जघनम् पीनम् ऊरू करि कर उपमौ ।
एतौ उपचितौ वृत्तौ संहतौ संप्रगल्भितौ ॥३-४६-१९॥
Slōka 20 / श्लोक २०
पीन उन्नत मुखौ कान्तौ स्निग्ध ताल फल उपमौ ।
मणि प्रवेक आभरणौ रुचिरौ ते पयो धरौ ॥३-४६-२०॥
Slōka 21 / श्लोक २१
चारु स्मिते चारु दति चारु नेत्रे विलासिनि ।
मनो हरसि मे रामे नदी कूलम् इव अंभसा ॥३-४६-२१॥
Slōka 22 / श्लोक २२
करान्तमित मध्या असि सुकेशी संहत स्तनी ।
न एव देवी न गन्धर्वी न यक्षी न च किंनरी ॥३-४६-२२॥
Slōka 23 / श्लोक २३
न एवम् रूपा मया नारी दृष्ट पूर्वा मही तले ।
रूपम् अग्र्यम् च लोकेषु सौकुमार्यम् वयः च ते ॥३-४६-२३॥
Slōka 24 / श्लोक २४
इह वासः च कांतारे चित्तम् उन्मथयन्ति मे ।
सा प्रतिक्राम भद्रम् ते न त्वम् वस्तुम् इह अर्हसि ॥३-४६-२४॥
Slōka 25 / श्लोक २५
राक्षसानाम् अयम् वासो घोराणाम् काम रूपिणाम् ।
प्रासाद अग्राणि रम्याणि नगर उपवनानि च ॥३-४६-२५॥
Slōka 26 / श्लोक २६
संपन्नानि सुगन्धीनि युक्तानि आचरितुम् त्वया ।
वरम् माल्यम् वरम् गंधम् वरम् वस्त्रम् च शोभने ॥३-४६-२६॥
Slōka 27 / श्लोक २७
भर्तारम् च वरम् मन्ये त्वत् युक्तम् असितेक्षणे ।
का त्वम् भवसि रुद्राणाम् मरुताम् वा शुचिस्मिते ॥३-४६-२७॥
Slōka 28 / श्लोक २८
वसूनाम् वा वराअरोहे देवता प्रतिभासि मे ।
न इह गच्छंति गंधर्वा न देवा न च किन्नराः ॥३-४६-२८॥
Slōka 29 / श्लोक २९
राक्षसानाम् अयम् वासः कथम् तु त्वम् इह आगता ।
इह शाखामृगाः सिंहा द्वीपि व्याघ्र मृगाः तथा ॥३-४६-२९॥
Slōka 30 / श्लोक ३०
ऋक्षाः तरक्षवः कंकाः कथम् तेभ्यो न बिभ्यसे ।
मद अन्वितानाम् घोराणाम् कुंजराणाम् तरस्विनाम् ॥३-४६-३०॥
Slōka 31 / श्लोक ३१
कथम् एका महारण्ये न बिभेषि वराअनने ।
का असि कस्य कुतः च त्वम् किम् निमित्तम् च दण्डकान् ॥३-४६-३१॥
Slōka 32 / श्लोक ३२
एका चरसि कल्याणि घोरान् राक्षस सेवितान् ।
इति प्रशस्ता वैदेही रावणेन दुरात्मना - महात्मना- ॥३-४६-३२॥
Slōka 33 / श्लोक ३३
द्विजाति वेषेण हि तम् दृष्ट्वा रावणम् आगतम् ।
सर्वैः अतिथि सत्कारैः पूजयामास मैथिली ॥३-४६-३३॥
Slōka 34 / श्लोक ३४
उपानीय आसनम् पूर्वम् पाद्येन अभिनिमंत्र्य च ।
अब्रवीत् सिद्धम् इति एव तदा तम् सौम्य दर्शनम् ॥३-४६-३४॥
Slōka 35 / श्लोक ३५
द्विजाति वेषेण समीक्ष्य मैथिलीतम् आगतम् पात्र कुसुंभ धारिणम् ।
अशक्यम् उद्द्वेष्टुम् उपाय दर्शनान्न्यमंत्रयत् ब्राह्मणवत् यथा आगतम् ॥३-४६-३५॥
Slōka 36 / श्लोक ३६
इयम् बृसी ब्राह्मण कामम् आस्यताम्इदम् च पाद्यम् प्रतिगृह्यताम् इति ।
निमंत्र्यमाणः प्रतिपूर्ण भाषिणीम्नरेन्द्र पत्नीम् प्रसमीक्ष्य मैथिलीम् ।प्रसह्य तस्या हरणे धृढम् मनःसमर्पयामास आत्म वधाय रावणः ॥३-४६-३६॥
Slōka 37 / श्लोक ३७
ततः सुवेषम् मृगया गतम् पतिम्प्रतीक्षमाणा सह लक्ष्मणम् तदा ।
निरीक्षमाणा हरितम् ददर्श तत्महद् वनम् न एव तु राम लक्ष्मणौ ॥३-४६-३७॥