सुन्दरकाण्डम्
Chapter 42 / सर्गः ४२
Slōka 1 / श्लोक १
ततः पक्षिनिनादेन वृक्षभङ्गस्वनेन च ।
बभूवुस्त्राससंभ्रान्ताः सर्वे लङ्कानिवासिनः ।। ५.४२.१।।।।
Slōka 2 / श्लोक २
विद्रुताश्च भयत्रस्ता विनेदुर्मृगपक्षिणः ।
रक्षसां च निमित्तानि क्रूराणि प्रतिपेदिरे ।। ५.४२.२।।।।
Slōka 3 / श्लोक ३
ततो गतायां निद्रायां राक्षस्यो विकृताननाः ।
तद्वनं ददृशुर्भग्नं तं च वीरं महाकपिम् ।। ५.४२.३।।।।
Slōka 4 / श्लोक ४
स ता दृष्ट्वा महाबाहूर्महासत्त्वो महाबलः ।
चकार सुमहद्रूपं राक्षसीनां भयावहम् ।। ५.४२.४।।।।
Slōka 5 / श्लोक ५
ततस्तं गिरिसङ्काशमतिकायं महाबलम् ।
राक्षस्यो वानरं दृष्ट्वा पप्रच्छुर्जनकात्मजाम् ।। ५.४२.५।।।।
Slōka 6 / श्लोक ६
को ऽयं कस्य कुतो वा ऽयं किंनिमित्तमिहागतः ।
कथं त्वया सहानेन संवादः कृत इत्युत ।। ५.४२.६।।।।
Slōka 7 / श्लोक ७
आचक्ष्व नो विशालाक्षि मा भूत्ते सुभगे भयम् ।
संवादमसितापाङ्गे त्वया किं कृतवानयम् ।। ५.४२.७।।।।
Slōka 8 / श्लोक ८
अथाब्रवीत्तदा साध्वी सीता सर्वाङ्गसुन्दरी ।
रक्षसां भीमरूपाणां विज्ञाने मम का गतिः ।। ५.४२.८।।।।
Slōka 9 / श्लोक ९
यूयमेवाभिजानीत यो ऽयं यद्वा करिष्यति ।
अहिरेव ह्यहेः पादान् विजानाति न संशयः ।। ५.४२.९।।।।
Slōka 10 / श्लोक १०
अहमप्यस्य भीता ऽस्मि नैनं जानामि कोन्वयम् ।
वेद्मि राक्षसमेवैनं कामरूपिणमागतम् ।। ५.४२.१०।।।।
Slōka 11 / श्लोक ११
वैदेह्या वचनं श्रुत्वा राक्षस्यो विद्रुता दिशः ।
स्थिताः काश्चिद्गताः काश्चिद्रावणाय निवेदितुम् ।। ५.४२.११।।।।
Slōka 12 / श्लोक १२
रावणस्य समीपे तु राक्षस्यो विकृताननाः ।
विरूपं वानरं भीममाख्यातुमुपचक्रमुः ।। ५.४२.१२।।।।
Slōka 13 / श्लोक १३
अशोकवनिकामध्ये राजन् भीमवपुः कपिः ।
सीतया कृतसंवादस्तदिष्ठत्यमितविक्रमः ।। ५.४२.१३।।।।
Slōka 14 / श्लोक १४
न च तं जानकी सीता हरिं हरिणलोचना ।
अस्माभिर्बहुधा पृष्टा निवेदयितुमिच्छिति ।। ५.४२.१४।।।।
Slōka 15 / श्लोक १५
वासवस्य भवेद्दूतो दूतो वैश्रवणस्य वा ।
प्रेषितो वा ऽपि रामेण सीतान्वेषणकाङ्क्षया ।। ५.४२.१५।।।।
Slōka 16 / श्लोक १६
तेन त्वद्भुतरूपेण यत्तत्तव मनोहरम् ।
नानामृगगणाकीर्णं प्रमृष्टं प्रमदावनम् ।। ५.४२.१६।।।।
Slōka 17 / श्लोक १७
न तत्र कश्चिदुद्देशो यस्तेन न विनाशितः ।
यत्र सा जानकी सीता स तेन न विनाशितः ।। ५.४२.१७।।।।
Slōka 18 / श्लोक १८
जानकीरक्षणार्थं वा श्रमाद्वा नोपलभ्यते ।
अथवा कः श्रमस्तस्य सैव तेनाभिरक्षिता ।। ५.४२.१८।।।।
Slōka 19 / श्लोक १९
चारुपल्लवपुष्पाढ्यं यं सीता स्वयमास्थिता ।
प्रवृद्धः शिंशुपावृक्षः स च तेनाभिरक्षितः ।। ५.४२.१९।।।।
Slōka 20 / श्लोक २०
तस्योग्ररूपस्योग्र त्वं दण्डमाज्ञातुमर्हसि ।
सीता संभाषिता येन तद्वनं च विनाशितम् ।। ५.४२.२०।।।।
Slōka 21 / श्लोक २१
मनःपरिगृहीतां तां तव रक्षोगणेश्वर ।
कः सीतामभिभाषेत यो न स्यात्त्यक्तजीवितः ।। ५.४२.२१।।।।
Slōka 22 / श्लोक २२
राक्षसीनां वचः श्रुत्वा रावणो राक्षसेश्वरः ।
हुताग्निरिव जज्वाल कोपसंवर्तितेक्षणः ।। ५.४२.२२।।।।
Slōka 23 / श्लोक २३
तस्य क्रुद्धस्य नेत्राभ्यां प्रापतन्नास्रबिन्दवः ।
दीप्ताभ्यामिव दीपाभ्यां सार्चिषः स्नेहबिन्दवः ।। ५.४२.२३।।।।
Slōka 24 / श्लोक २४
आत्मनः सदृशाञ्छूरान् किङ्करान्नाम राक्षसान् ।
व्यादिदेश महातेजा निग्रहार्थं हनूमतः ।। ५.४२.२४।।।।
Slōka 25 / श्लोक २५
तेषामशीतिसाहस्रं किङ्कराणां तरस्विनाम् ।
। ५.४२.२५।।।।
Slōka 26 / श्लोक २६
निर्ययुर्भवनात् तस्मात्कूटमुद्गरपाणयः ।
महोदरा महादंष्ट्रा घोररूपा महाबलाः ।युद्धाभिमनसः सर्वे हनुमद्ग्रहणोन्मुखाः ।। ५.४२.२६।।।।
Slōka 27 / श्लोक २७
ते कपीन्द्रं समासाद्य तोरणस्थमवस्थितम् ।
अभिपेतुर्महावेगाः पतङ्गा इव पावकम् ।। ५.४२.२७।।।।
Slōka 28 / श्लोक २८
ते गदाभिर्विचित्राभिः परिघैः काञ्चनाङ्गदैः ।
आजघ्नुर्वानरश्रेष्ठं शरैश्चादित्यसन्निभैः ।। ५.४२.२८।।।।
Slōka 29 / श्लोक २९
मुद्गरैः पट्टिशैः शूलैः प्रासतोमरशक्तिभिः ।
परिवार्य हनूमन्तं सहसा तस्थुरग्रतः ।। ५.४२.२९।।।।
Slōka 30 / श्लोक ३०
हनुमानपि तेजस्वी श्रीमान् पर्वतसन्निभिः ।
क्षितावाविध्य लांगूलं ननाद च महास्वनम् ।। ५.४२.३०।।।।
Slōka 31 / श्लोक ३१
स भूत्वा सुमहाकायो हनुमान् मारुतात्मजः ।
धृष्टमास्फोटयामास लङ्कां शब्देन पूरयन् ।। ५.४२.३१।।।।
Slōka 32 / श्लोक ३२
तस्यास्फोटितशब्देन महता सानुनादिना ।
पेतुर्विहङ्गा गगनादुच्चैश्चेदमघोषयत् ।। ५.४२.३२।।।।
Slōka 33 / श्लोक ३३
जयत्यतिबलो रामो लक्ष्मणश्च महाबलः ।
राजा जयति सुग्रीवो राघवेणाभिपालितः ।। ५.४२.३३।।।।
Slōka 34 / श्लोक ३४
दासो ऽहं कोसलेन्द्रस्य रामस्याक्लिष्टकर्मणः ।
हनुमान् शत्रुसैन्यानां निहन्ता मारुतात्मजः ।। ५.४२.३४।।।।
Slōka 35 / श्लोक ३५
न रावणसहस्रं मे युद्धे प्रतिबलं भवेत् ।
शिलाभिस्तु प्रहरतः पादपैश्च सहस्रशः ।। ५.४२.३५।।।।
Slōka 36 / श्लोक ३६
अर्दयित्वा पुरीं लङ्कामभिवाद्य च मैथिलीम् ।
समृद्धार्थो गमिष्यामि मिषतां सर्वरक्षसाम् ।। ५.४२.३६।।।।
Slōka 37 / श्लोक ३७
तस्य सन्नादशब्देन ते ऽभवन् भयशङ्किताः ।
ददृशुश्च हनूमन्तं सन्ध्यामेघमिवोन्नतम् ।। ५.४२.३७।।।।
Slōka 38 / श्लोक ३८
स्वामिसन्देशनिश्शङ्कास्ततस्ते राक्षसाः कपिम् ।
चित्रैः प्रहरणैर्भीमैरभिपेतुस्ततस्ततः ।। ५.४२.३८।।।।
Slōka 39 / श्लोक ३९
स तैः परिवृतः शूरैः सर्वतः स महाबलः ।
आससादायसं भीमं परिघं तोरणाश्रितम्।स तं परिघमादय जघान रजनीचरान् ।। ५.४२.३९।।।।
Slōka 40 / श्लोक ४०
स पन्नगमिवादाय स्फुरन्तं विनतासुतः ।
विचचाराम्बरे वीरः परिगृह्य च मारुतिः ।। ५.४२.४०।।।।
Slōka 41 / श्लोक ४१
स हत्वा राक्षसान् वीरान् किङ्करान् मारुतात्मजः ।
युद्धाकाङ्क्षी पुनर्वीरस्तोरणं समुपाश्रितः ।। ५.४२.४१।।।।
Slōka 42 / श्लोक ४२
ततस्तस्माद्भयान्मुक्ताः कतिचित्तत्र राक्षसाः ।
निहतान् किङ्करान् सर्वान् रावणाय न्यवेदयन् ।। ५.४२.४२।।।।
Slōka 43 / श्लोक ४३
स राक्षसानां निहतं महद्बलं निशम्य राजा परिवृत्तलोचनः ।
समादिदेशाप्रतिमं पराक्रमे प्रहस्त पुत्रं समरे सुदुर्जयम् ।। ५.४२.४३।।