किष्किन्धाकाण्डम्डम्
Chapter 50 / सर्गः ५०
Slōka 1 / श्लोक १
Slōka 1
सह तारा अंगदाभ्याम् तु संगम्य हनुमान् कपिः ।
विचिनोति च विन्ध्यस्य गुहाः च गहनानि च ॥४-५०-१॥
Slōka 2 / श्लोक २
Slōka 2
सिंह शार्दूल जुष्टाः च गुहाः च परितः तथा ।
विषमेषु नग इन्द्रस्य महा प्रस्रवणेषु च ॥४-५०-२॥
Slōka 3 / श्लोक ३
Slōka 3
आसेदुः तस्य शैलस्य कोटिम् दक्षिण पस्चिमाम् ।
तेषाम् तत्र एव वसताम् स कालो व्यत्यवर्तत ॥४-५०-३॥
Slōka 4 / श्लोक ४
Slōka 4
स हि देशो दुरन्वेष्यो गुहा गहनवान् महान् ।
तत्र वायु सुतः सर्वम् विचिनोति स्म पर्वतम् ॥४-५०-४॥
Slōka 5 / श्लोक ५
Slōka 5
परस्परेण रहिता अन्योन्यस्य अविदूरतः ।
गजो गवाक्षो गवयः शरभो गन्धमादनः ॥४-५०-५॥
Slōka 6 / श्लोक ६
Slōka 6
मैन्दः च द्विविदः चैव हनुमान् जांबवान् अपि ।
अंगदो युव राजः च तारः च वनगोचरः ॥४-५०-६॥
Slōka 7 / श्लोक ७
Slōka 7
गिरि जाल आवृतान् देशान् मार्गित्वा दक्षिणाम् दिशम् ।
विचिन्वन्तः ततः तत्र ददृशुः विवृतम् बिलम् ॥४-५०-७॥
Slōka 8 / श्लोक ८
Slōka 8
दुर्गम् ऋक्ष बिलम् नाम दानवेन अभिरक्षितम् ।
क्षुत् पिपासा परीताः तु श्रान्ताः तु सलिल अर्थिनः ॥४-५०-८॥
Slōka 9 / श्लोक ९
Slōka 9
अवकीर्णम् लता वृक्षैः ददृशुः ते महा बिलम् ।
तत्र क्रौन्चाः च हंसाः च सारसाः च अपि निष्क्रमन् ॥४-५०-९॥
Slōka 10 / श्लोक १०
Slōka 10
जल आर्द्राः चक्रवाकाः च रक्त अंगाः पद्म रेणुभिः ।
ततः तत् बिलम् आसाद्य सुगन्धि दुरतिक्रमम् ॥४-५०-१०॥
Slōka 11 / श्लोक ११
Slōka 11
विस्मय व्यग्र मनसो बभूवुः वानरर्षभाः ।
संजात परिशंकाः ते तत् बिलम् प्लवग उत्तमाः ॥४-५०-११॥
Slōka 12 / श्लोक १२
Slōka 12
अभ्यपद्यन्त संहृष्टाः तेजोवन्तो महाबलाः ।
नाना सत्त्व समाकीर्णाम् दैत्य इन्द्र निलय उपमम् ॥४-५०-१२॥
Slōka 13 / श्लोक १३
Slōka 13
दुर्दर्शम् इव घोरम् च दुर्विगाह्यम् च सर्वशः ।
ततः पर्वत कूट आभो हनुमान् मारुत आत्मजः ॥४-५०-१३॥
Slōka 14 / श्लोक १४
Slōka 14
अब्रवीत् वानरान् घोरान् कान्तार वन कोविदः ।
गिरि जाल आवृतान् देशान् मार्गित्वा दक्षिणाम् दिशम् ॥४-५०-१४॥
Slōka 15 / श्लोक १५
Slōka 15
वयम् सर्वे परिश्रांता न च पश्याम मैथिलीम् ।
अस्मात् च अपि बिलात् हंसाः क्रौन्चाः च सह सारसैः ॥४-५०-१५॥
Slōka 16 / श्लोक १६
Slōka 16
जल आर्द्राः चक्रवाकाः च निष्पतन्ति स्म सर्वशः ।
नूनम् सलिलवान् अत्र कूपो वा यदि वा ह्रदः ॥४-५०-१६॥
Slōka 17 / श्लोक १७
Slōka 17
तथा च इमे बिल द्वारे स्निग्धाः तिष्ठन्ति पादपाः ।
इति उक्ताः तत् बिलम् सर्वे विविशुः तिमिर आवृतम् ॥४-५०-१७॥
Slōka 18 / श्लोक १८
Slōka 18
अचन्द्र सूर्यम् हरयो ददृशू रोम हर्षणम् ।
निशम्य तस्मात् सिंहाः च तान् तान् च मृग पक्षिणः ॥४-५०-१८॥
Slōka 19 / श्लोक १९
Slōka 19
प्रविष्टा हरि शार्दूला बिलम् तिमिर आवृतम् ।
न तेषाम् सज्जते दृष्टिः न तेजः न पराक्रमः ॥४-५०-१९॥
Slōka 20 / श्लोक २०
Slōka 20
वायोः इव गतिः तेषाम् दृष्टिः तम् अपि वर्तते ।
ते प्रविष्टाः तु वेगेन तत् बिलम् कपि कुंजराः ॥४-५०-२०॥
Slōka 21 / श्लोक २१
Slōka 21
प्रकाशम् च अभिरामम् च ददृशुः देशम् उत्तमम् ।
ततः तस्मिन् बिले भीमे नाना पादप संकुले ॥४-५०-२१॥
Slōka 22 / श्लोक २२
Slōka 22
अन्योन्यम् संपरिष्वज्य जग्मुर् योजनम् अंतरम् ।
ते नष्ट संज्ञाः तृषिताः संभ्रांताः सलिल अर्थिनः ॥४-५०-२२॥
Slōka 23 / श्लोक २३
Slōka 23
परिपेतुर् बिले तस्मिन् कंचित् कालम् अतन्द्रिताः ।
ते कृशा दीन वदनाः परिश्रान्ताः प्लवंगमाः ॥४-५०-२३॥
Slōka 24 / श्लोक २४
Slōka 24
आलोकम् ददृशुः वीरा निराशा जीविते यदा ।
ततः तम् देशम् आगम्य सौम्याः वितिमिरम् वनम् ॥४-५०-२४॥
Slōka 25 / श्लोक २५
Slōka 25
ददृशुः कान्चनान् वृक्षान् दीप्त वैश्वानर प्रभान् ।
सालान् तालान् तमालान् च पुन्नागान् वंजुलान् धवान् ॥४-५०-२५॥
Slōka 26 / श्लोक २६
Slōka 26
चंपकान् नाग वृक्षान् च कर्णिकारान् च पुष्पितान् ।
स्तबकैः कांचनैः चित्रैः रक्तैः किसलयैः तथा ॥४-५०-२६॥
Slōka 27 / श्लोक २७
Slōka 27
आपीडैः च लताभिः च हेम आभरण भूषितैः ।
तरुण आदित्य संकाशान् वैदूर्यमय वेदिकान् ॥४-५०-२७॥
Slōka 28 / श्लोक २८
Slōka 28
विभ्राजमानान् वपुषा पादपान् च हिरण्मयान् ।
नील वैदूर्य वर्णाः च पद्मिनीः पतगैः आवृताः ॥४-५०-२८॥
Slōka 29 / श्लोक २९
Slōka 29
महद्भिः कांचनैः वृक्षैः वृता बाल अर्क संनिभैः ।
जातरूपमयैः मत्स्यैः महद्भिः च अथ पन्कजैः ॥४-५०-२९॥
Slōka 30 / श्लोक ३०
Slōka 30
नलिनीः तत्र ददृशुः प्रसन्न सलिल आयुताः ।
कांचनानि विमानानि राजतानि तथा एव च ॥४-५०-३०॥
Slōka 31 / श्लोक ३१
Slōka 31
तपनीय गवाक्षाणि मुक्ता जाल आवृतानि च ।
हैम राजत भौमानि वैदूर्य मणिमन्ति च ॥४-५०-३१॥
Slōka 32 / श्लोक ३२
Slōka 32
ददृशुः तत्र हरयो गृह मुख्यानि सर्वशः ।
पुष्पितान् फलिनो वृक्षान् प्रवाल मणि संनिभान् ॥४-५०-३२॥
Slōka 33 / श्लोक ३३
Slōka 33
कांचन भ्रमरान् चैव मधूनि च समन्ततः ।
मणि कांचन चित्राणि शयनानि आसनानि च ॥४-५०-३३॥
Slōka 34 / श्लोक ३४
Slōka 34
विविधानि विशालानि ददृशुः ते समन्ततः ।
हेम रजत कांस्यानाम् भाजनानाम् च राशयः ॥४-५०-३४॥
Slōka 35 / श्लोक ३५
Slōka 35
अगुरूणाम् च दिव्यानाम् चंदनानाम् च संचयम् ।
शुचीनि अभ्यवहाराणि मूलानि च फलानि च ॥४-५०-३५॥
Slōka 36 / श्लोक ३६
Slōka 36
महा अर्हाणि च पानानि मधूनि रसवन्ति च ।
दिव्यानाम् अम्बराणाम् च महा अर्हाणाम् च संचयान् ॥४-५०-३६॥
Slōka 37 / श्लोक ३७
Slōka 37
कंबलानाम् च चित्राणाम् अजिनानाम् च संचयान् ।
तत्र तत्र विन्यस्तान् दीप्तान् वैश्वानर प्रभान् ॥४-५०-३७॥
Slōka 38 / श्लोक ३८
Slōka 38
ददृशुः वानराः शुभ्रान् जातरूपस्य संचयान् ।
तत्र तत्र विचिन्वन्तो बिले तत्र महा प्रभाः ॥४-५०-३८॥
Slōka 39 / श्लोक ३९
Slōka 39
ददृशुः वानराः शूराः स्त्रियम् कांचित् अदूरतः ।
ताम् च ते ददृशुः तत्र चीर कृष्ण अजिन अम्बराम् ॥४-५०-३९॥
Slōka 40 / श्लोक ४०
Slōka 40
तापसीम् नियत आहाराम् ज्वलंतीम् इव तेजसा ।
विस्मिता हरयः तत्र व्यवतिष्टन्त सर्वशः ।प्रपच्छ हनुमान् तत्र का असि त्वम् कस्य वा बिलम् ॥४-५०-४०॥
Slōka 41 / श्लोक ४१
Slōka 41
ततो हनूमान् गिरि सन्निकाशःकृत अंजलिः ताम् अभिवाद्य वृद्धाम् ।
पप्रच्छ का त्वम् भवनम् बिलम् चरत्नानि च इमानि वदस्व कस्य ॥४-५०-४१॥