अरण्यकाण्डम्
Chapter 50 / सर्गः ५०
Slōka 1 / श्लोक १
तम् शब्दम् अवसुप्तस्य जटायुः अथ शुश्रुवे ।
निरैक्षत् रावणम् क्षिप्रम् वैदेहीम् च ददर्श सः ॥३-५०-१॥
Slōka 2 / श्लोक २
ततः पर्वत शृंग आभः तीक्ष्ण तुण्डः खग उत्तमः ।
वनस्पति गतः श्रीमान् व्याजहार शुभाम् गिरम् ॥३-५०-२॥
Slōka 3 / श्लोक ३
दशग्रीव स्थितो धर्मे पुराणे सत्य संश्रयः ।
भ्रातः सः त्वम् निन्दितम् कर्म कर्तुम् न अर्हसि संप्रताम् ॥३-५०-३॥
Slōka 4 / श्लोक ४
जटायुः नाम नाम्ना अहम् गृध्र राजो महाबलः ।
राजा सर्वस्य लोकस्य महेन्द्र वरुण उपमः ॥३-५०-४॥
Slōka 5 / श्लोक ५
लोकानाम् च हिते युक्तो रामो दशरथ आत्मजः ।
तस्य एषा लोक नाथस्य धर्म पत्नी यशस्विनी ॥३-५०-५॥
Slōka 6 / श्लोक ६
सीता नाम वरारोहा याम् त्वम् हर्तुम् इह इच्छसि ।
कथम् राजा स्थितो धर्मे पर दारान् परामृशेत् ॥३-५०-६॥
Slōka 7 / श्लोक ७
रक्षणीया विशेषेण राज दारा महाबलः ।
निवर्तय गतिम् नीचाम् पर दार अभिमर्शनात् ॥३-५०-७॥
Slōka 8 / श्लोक ८
न तत् समाचरेत् धीरो यत् परो अस्य विगर्हयेत् ।
यथा आत्मनः तथा अन्येषाम् दारा रक्ष्या विमर्शनात् ॥३-५०-८॥
Slōka 9 / श्लोक ९
अर्थम् वा यदि वा कामम् शिष्टाः शास्त्रेषु अनागतम् ।
व्यवस्यन्ति अनु राजानम् धर्मम् पौलस्त्य नंदन ॥३-५०-९॥
Slōka 10 / श्लोक १०
राजा धर्मः च कामः च द्रव्याणाम् च उत्तमो निधिः ।
धर्मः शुभम् वा पापम् वा राज मूलम् प्रवर्तते ॥३-५०-१०॥
Slōka 11 / श्लोक ११
पाप स्वभावः चपलः कथम् त्वम् रक्षसाम् वर ।
ऐश्वर्यम् अभिसंप्राप्तो विमानम् इव दुष्कृती ॥३-५०-११॥
Slōka 12 / श्लोक १२
काम स्वभावो यः सः असौ न शक्यः तम् प्रमार्जितुम् ।
न हि दुष्ट आत्मनाम् आर्यम् आवसति आलये चिरम् ॥३-५०-१२॥
Slōka 13 / श्लोक १३
विषये वा पुरे वा ते यदा रामो महाबलः ।
न अपराध्यति धर्मात्मा कथम् तस्य अपराध्यसि ॥३-५०-१३॥
Slōka 14 / श्लोक १४
यदि शूर्पणखा हेतोः जनस्थान गतः खरः ।
अतिवृत्तो हतः पूर्वम् रामेण अक्लिष्ट कर्मणा ॥३-५०-१४॥
Slōka 15 / श्लोक १५
अत्र ब्रूहि यथा तत्त्वम् को रामस्य व्यतिक्रमः ।
यस्य त्वम् लोक नाथस्य हृत्वा भार्याम् गमिष्यसि ॥३-५०-१५॥
Slōka 16 / श्लोक १६
क्षिप्रम् विसृज वैदेहीम् मा त्वा घोरेण चक्षुषा ।
दहेत् दहनभूतेन वृत्रम् इन्द्र अशनिः यथा ॥३-५०-१६॥
Slōka 17 / श्लोक १७
सर्पम् आशीविषम् बद्ध्वा वस्त्र अन्ते न अवबुध्यसे ।
ग्रीवायाम् प्रतिमुक्तम् च काल पाशम् न पश्यसि ॥३-५०-१७॥
Slōka 18 / श्लोक १८
स भारः सौम्य भर्तव्यो यो नरम् न अवसादयेत् ।
तत् अन्नम् अपि भोक्तव्यम् जीर्यते यत् अनामयम् ॥३-५०-१८॥
Slōka 19 / श्लोक १९
यत् कृत्वा न भवेत् धर्मो न कीर्तिः न यशः ध्रुवम् ।
शरीरस्य भवेत् खेदः कः तत् कर्म समाचरेत् ॥३-५०-१९॥
Slōka 20 / श्लोक २०
षष्टि वर्ष सहस्राणि जातस्य मम रावण ।
पितृ पैतामहम् राज्यम् यथावत् अनुतिष्ठतः ॥३-५०-२०॥
Slōka 21 / श्लोक २१
वृद्धो अहम् त्वम् युवा धन्वी स रथः कवची शरी ।
न च अपि आदाय कुशली वैदेहीम् न गमिष्यसि ॥३-५०-२१॥
Slōka 22 / श्लोक २२
न शक्तः त्वम् बलात् हर्तुम् वैदेहीम् मम पश्यतः ।
हेतुभिः न्याय संयुक्तैः ध्रुवाम् वेद श्रुतीम् इव ॥३-५०-२२॥
Slōka 23 / श्लोक २३
युध्यस्व यदि शूरो असि मुहूर्तम् तिष्ठ रावण ।
शयिष्यसे हतो भूमौ यथा पूर्वम् खरः तथा ॥३-५०-२३॥
Slōka 24 / श्लोक २४
असकृत् संयुगे येन निहता दैत्य दानवाः ।
न चिरात् चीर वासाः त्वाम् रामो युधि वधिष्यति ॥३-५०-२४॥
Slōka 25 / श्लोक २५
किम् नु शक्यम् मया कर्तुम् गतौ दूरम् नृप आत्मजौ ।
क्षिप्रम् त्वम् नश्यसे नीच तयोः भीतो न संशयः ॥३-५०-२५॥
Slōka 26 / श्लोक २६
न हि मे जीवमानस्य नयिष्यसि शुभाम् इमाम् ।
सीताम् कमल पत्र अक्षीम् रामस्य महषीम् प्रियाम् ॥३-५०-२६॥
Slōka 27 / श्लोक २७
अवश्यम् तु मया कार्यम् प्रियम् तस्य महात्मनः ।
जीवितेन अपि रामस्य तथा दशरथस्य च ॥३-५०-२७॥
Slōka 28 / श्लोक २८
तिष्ठ तिष्ठ दशग्रीव मुहूर्तम् पश्य रावण ।
वृन्तात् इव फलम् त्वाम् तु पातयेयम् रथ उत्तमात् ।युद्ध आतिथ्यम् प्रदास्यामि यथा प्राणम् निशा चर ॥३-५०-२८॥