Star (-) Watch (-)

Ramayana

बालकाण्डम्

जनकस्य वचः श्रुत्वा विश्वामित्रो महामुनिः ।
धनुर् दर्शय रामाय इति ह उवाच पार्थिवम् ॥१-६७-१॥

ततः स राजा जनकः सचिवान् व्यादिदेश ह ।
धनुर् आनीयताम् दिव्यम् गन्ध माल्य अनुलेपितम् ॥१-६७-२॥

जनकेन समादिष्ठाः सचिवाः प्राविशन् पुरम् ।
तत् धनुः पुरतः कृत्वा निर्जग्मुः अमित औजसः ॥१-६७-३॥

नृणाम् शतानि पंचाशत् व्यायतानाम् महात्मनाम् ।
मंजूषाम् अष्ट चक्राम् ताम् समूहुः ते कथंचन ॥१-६७-४॥

ताम् आदाय तु मंजूषाम् आयसीम् यत्र तत् धनुः ।
सुरोपमम् ते जनकम् ऊचुः नृपति मन्त्रिणः ॥१-६७-५॥

इदम् धनुर् वरम् राजन् पूजितम् सर्व राजभिः ।
मिथिला अधिप राज इन्द्र दर्शनीयम् यत् इच्छसि ॥१-६७-६॥

तेषाम् नृपो वचः श्रुत्वा कृत अंजलिः अभाषत ।
विश्वामित्रम् महात्मानम् तौ उभौ राम लक्ष्मणौ ॥१-६७-७॥

इदम् धनुर् वरम् ब्रह्मन् जनकैः अभिपूजितम् ।
राजभिः च महा वीर्यैः अशक्तैः पूरितम् तदा ॥१-६७-८॥

न एतत् सुर गणाः सर्वे स असुरा न च राक्षसाः ।
गंधर्व यक्ष प्रवराः स किन्नर महोरगाः ॥१-६७-९॥

क्व गतिः मानुषाणाम् च धनुषो अस्य प्रपूरणे ।
आरोपणे समायोगे वेपने तोलने अपि वा ॥१-६७-१०॥

तत् एतत् धनुषाम् श्रेष्ठम् आनीतम् मुनिपुंगव ।
दर्शय एतत् महाभाग अनयोः राज पुत्रयोः ॥१-६७-११॥

विश्वामित्रः स रामः तु श्रुत्वा जनक भाषितम् ।
वत्स राम धनुः पश्य इति राघवम् अब्रवीत् ॥१-६७-१२॥

महर्षेः वचनात् रामो यत्र तिष्ठति तत् धनुः ।
मंजूषाम् ताम् अपावृत्य दृष्ट्वा धनुः अथ अब्रवीत् ॥१-६७-१३॥

इदम् धनुर्वरम् ब्रह्मन् संस्पृशामि इह पाणिना ।
यत्नवान् च भविष्यामि तोलने पूरणे अपि वा ॥१-६७-१४॥

बाढम् इति एव तम् राजा मुनिः च समभाषत ।
लीलया स धनुर् मध्ये जग्राह वचनात् मुनेः ॥१-६७-१५॥

पश्यताम् नृ सहस्राणाम् बहूनाम् रघुनंदनः ।
आरोपयत् स धर्मात्मा स लीलम् इव तत् धनुः ॥१-६७-१६॥

आरोपयित्वा मौर्वीम् च पूरयामास वीर्यवान् ।
तत् बभंज धनुर् मध्ये नरश्रेष्ठो महायशाः ॥१-६७-१७॥

तस्य शब्दो महान् आसीत् निर्घात सम निःस्वनः ।
भूमि कंपः च सुमहान् पर्वतस्य इव दीर्यतः ॥१-६७-१८॥

निपेतुः च नराः सर्वे तेन शब्देन मोहिताः ।
व्रजयित्वा मुनि वरम् राजानम् तौ च राघवौ ॥१-६७-१९॥

प्रति आश्वस्तो जने तस्मिन् राजा विगत साध्वसः ।
उवाच प्रांजलिः वाक्यम् वाक्यज्ञो मुनिपुंगवम् ॥१-६७-२०॥

भगवन् दृष्ट वीर्यो मे रामो दशरथ आत्मजः ।
अति अद्भुतम् अचिंत्यम् च अतर्कितम् इदम् मया ॥१-६७-२१॥

जनकानाम् कुले कीर्तिम् आहरिष्यति मे सुता ।
सीता भर्तारम् आसाद्य रामम् दशरथ आत्मजम् ॥१-६७-२२॥

मम सत्या प्रतिज्ञा सा वीर्य शुल्का इति कौशिक ।
सीता प्राणैः बहुमता देया रामाय मे सुता ॥१-६७-२३॥

भवतो अनुमते ब्रह्मन् शीघ्रम् गच्छंतु मंत्रिणः ।
मम कौशिक भद्रम् ते अयोध्याम् त्वरिता रथैः ॥१-६७-२४॥

राजानम् प्रश्रितैः वाक्यैः आनयंतु पुरम् मम ।
प्रदानम् वीर्य शुक्लायाः कथयंतु च सर्वशः ॥१-६७-२५॥

मुनि गुप्तौ च काकुत्स्थौ कथयंतु नृपाय वै ।
प्रीति युक्तम् तु राजानम् आनयंतु सु शीघ्र गाः ॥१-६७-२६॥

कौशिकः च तथा इति आह राजा च आभाष्य मंत्रिणः ।
अयोध्याम् प्रेषयामास धर्मात्मा कृत शासनान् ।यथा वृत्तम् समाख्यातुम् आनेतुम् च नृपम् तथा ॥१-६७-२७॥