बालकाण्डम्
Chapter 54 / सर्गः ५४
Slōka 1 / श्लोक १
कामधेनुम् वसिष्ठो अपि यदा न त्यजते मुनिः ।
तदा अस्य शबलाम् राम विश्वामित्रो अन्वकर्षत ॥१-५४-१॥
Slōka 2 / श्लोक २
नीयमाना तु शबला राम राज्ञा महात्मना ।
दुःखिता चिन्तयामास रुदंती शोक कर्शिता ॥१-५४-२॥
Slōka 3 / श्लोक ३
परित्यक्ता वसिष्ठेन किम् अहम् सुमहात्मना ।
या अहम् राज भृतैः दीना ह्रियेयम् भृश दुःखिता ॥१-५४-३॥
Slōka 4 / श्लोक ४
किम् मया अपकृतम् तस्य महर्षेः भावित आत्मनः ।
यन् माम् अनागसम् भक्ताम् इष्टाम् त्यजति धार्मिकः ॥१-५४-४॥
Slōka 5 / श्लोक ५
इति संचिन्तयित्वा तु निःश्वस्य च पुनः पुनः ।
जगाम वेगेन तदा वसिष्ठम् परम ओजसम् ॥१-५४-५॥
Slōka 6 / श्लोक ६
निर्धूय ताम् तदा भृत्यान् शतशः शत्रुसूदन ।
जगाम अनिल वेगेन पाद मूलम् महात्मनः ॥१-५४-६॥
Slōka 7 / श्लोक ७
शबला सा रुदन्ती च क्रोशन्ती च इदम् अब्रवीत् ।
वसिष्ठस्य अग्रतः स्थित्वा मेघ निःस्वना ॥१-५४-७॥
Slōka 8 / श्लोक ८
भगवन् किम् परित्यक्ता त्वया अहम् ब्रह्मणः सुत ।
यस्मात् राज भटा माम् हि नयन्ते त्वत् सकाशतः ॥१-५४-८॥
Slōka 9 / श्लोक ९
एवम् उक्तः तु ब्रह्मर्षिर् इदम् वचनम् अब्रवीत् ।
शोक संतप्त हृदयाम् स्व सारम् इव दुःखिताम् ॥१-५४-९॥
Slōka 10 / श्लोक १०
न त्वाम् त्यजामि शबले न अपि मे अपकृतम् त्वया ।
एष त्वाम् नयते राजा बलात् मत्तः महाबलः ॥१-५४-१०॥
Slōka 11 / श्लोक ११
न हि तुल्यम् बलम् मह्यम् राजा तु अद्य विशेषतः ।
बली राजा क्षत्रियः च पृथिव्याः पतिः एव च ॥१-५४-११॥
Slōka 12 / श्लोक १२
इयम् अक्षौहिणी पूर्णा गज वाजि रथ आकुला ।
हस्ति ध्वज समाकीर्णा तेन असौ बलवत्तरः ॥१-५४-१२॥
Slōka 13 / श्लोक १३
एवम् उक्ता वसिष्ठेन प्रत्युवाच विनीतवत् ।
वचनम् वचनज्ञा सा ब्रह्मर्षिम् अतुल प्रभम् ॥१-५४-१३॥
Slōka 14 / श्लोक १४
न बलम् क्षत्रियस्य आहुः ब्राह्मणो बलवत्तरः ।
ब्रह्मन् ब्रह्म बलम् दिव्यम् क्षत्रात् तु बलवत्तरम् ॥१-५४-१४॥
Slōka 15 / श्लोक १५
अप्रमेय बलम् तुभ्यम् न त्वया बलवत्तरः ।
विश्वामित्रो महावीर्यः तेजः तव दुरासदम् ॥१-५४-१५॥
Slōka 16 / श्लोक १६
नियुङ्क्ष्व माम् महातेजः त्वत् ब्रह्म बल संभृताम् ।
तस्य दर्पम् बलम् यत्नम् नाशयामि दुरात्मनः ॥१-५४-१६॥
Slōka 17 / श्लोक १७
इति उक्तः तु तया राम वसिष्ठः सुमहायशाः ।
सृजस्व इति तदा उवाच बलम् पर बल अर्दनम् ॥१-५४-१७॥
Slōka 18 / श्लोक १८
तस्य तत् वचनम् श्रुत्वा सुरभिः सा असृजत् तदा ।
तस्या हुंभा रव उत्सृष्टाः पह्लवाः शतशो नृप ॥१-५४-१८॥
Slōka 19 / श्लोक १९
नाशयन्ति बलम् सर्वम् विश्वामित्रस्य पश्यतः ।
स राजा परम क्रुद्धः क्रोध विस्फारित ईक्षणः ॥१-५४-१९॥
Slōka 20 / श्लोक २०
पह्लवान् नाशयामास शस्त्रैः उच्चावचैः अपि ।
विश्वामित्र अर्दितान् दृष्ट्वा पह्लवान् शतशः तदा ॥१-५४-२०॥
Slōka 21 / श्लोक २१
भूय एव असृजत् घोरान् शकान् यवन मिश्रितान् ।
तैः आसीत् संवृता भूमिः शकैः यवन मिश्रितैः ॥१-५४-२१॥
Slōka 22 / श्लोक २२
प्रभावद्भिर्महावीर्यैर्हेमकिंजल्कसन्निभैः ।
यद्वा -प्रभावद्भिः महावीर्यैः हेम किंजल्क संनिभैः ।दीर्घासिपट्टिशधरैर्हेमवर्णाम्बराअवृतैः।यद्वा -दीर्घ असि पट्टिश धरैः हेम वर्ण अंबर आवृतैः ॥१-५४-२२॥
Slōka 23 / श्लोक २३
निर्दग्धम् तत् बलम् सर्वम् प्रदीप्तैः इव पावकैः ।
ततो अस्त्राणि महातेजा विश्वामित्रो मुमोच ह ।तैः तैः यवन कांभोजा बर्बराः च अकुली कृताः ॥१-५४-२३॥