अयोध्याकाण्डम्

Chapter 107 / सर्गः १०७

पुनरेवं ब्रुवाणं तं भरतं लक्ष्मणाग्रज: ।
प्रत्युवाच तत: श्रीमान् ज्ञातिमध्ये ऽभिसत्कृत: ॥ २.१०७.१॥

उपपन्नमिदं वाक्यं यत्त्वमेवमभाषथा: ।
जात: पुत्रो दशरथात् कैकेय्यां राजसत्तमात् ॥ २.१०७.२॥

पुरा भ्रात: पिता न: स मातरं ते समुद्वहन् ।
मातामहे समाश्रौषीद्राज्यशुल्कमनुत्तमम् ॥ २.१०७.३॥

दैवासुरे च सङ्ग्रामे जनन्यै तव पार्थिव: ।
सम्प्रहृष्टो ददौ राजा वरमाराधित: प्रभु: ॥ २.१०७.४॥

तत: सा सम्प्रतिश्राव्य तव माता यशस्विनी ।
अयाचत नरश्रेष्ठं द्वौ वरौ वरवर्णिनी ॥ २.१०७.५॥

तव राज्यं नरव्याघ्र मम प्रव्राजनं तथा ।
तौ च राजा तदा तस्यै नियुक्त: प्रददौ वरौ ॥ २.१०७.६॥

तेन पित्रा ऽहमप्यत्र नियुक्त: पुरुषर्षभ ।
चतुर्दश वने वासं वर्षाणि वरदानिकम् ॥ २.१०७.७॥

सो ऽहं वनमिदं प्राप्तो निर्जनं लक्ष्मणान्वित: ।
सीतया चाप्रतिद्वन्द्व: सत्यवादे स्थित: पितु: ॥ २.१०७.८॥

भवानपि तथेत्येव पितरं सत्यवादिनम् ।
कर्त्तुमर्हति राजेन्द्र क्षिप्रमेवाभिषेचनात् ॥ २.१०७.९॥

ऋणान्मोचय राजानं मत्कृते भरत प्रभुम् ।
पितरं चापि धर्मज्ञं मातरं चाभिनन्दय ॥ २.१०७.१०॥

श्रूयते हि पुरा तात श्रुतिर्गीता यशस्विना ।
गयेन यजमानेन गयेष्वेव पितऽन् प्रति ॥ २.१०७.११॥

पुन्नाम्नो नरकाद्यस्मात् पितरं त्रायते सुत: ।
तस्मात् पुत्र इति प्रोक्त: पितऽन् यत्पाति वा सुत: ॥ २.१०७.१२॥

एष्टव्या बहव: पुत्रा गुणवन्तो बहुश्रुता: ।
तेषां वै समवेतानामपि कश्चिद्गयां व्रजेत् ॥ २.१०७.१३॥

एवं राजर्षय: सर्वे प्रतीता राजनन्दन ।
तस्मात् त्राहि नरश्रेष्ठ पितरं नरकात् प्रभो ॥ २.१०७.१४॥

अयोध्यां गच्छ भरत प्रकृतीरनुरञ्जय ।
शत्रुघ्नसहितो वीर सह सर्वैर्द्विजातिभि: ॥ २.१०७.१५॥

प्रवेक्ष्ये दण्डकारण्यमहमप्यविलम्बयन् ।
आभ्यां तु सहितो राजन् वैदेह्या लक्ष्मणेन च ॥ २.१०७.१६॥

त्वं राजा भरत भव स्वयं नराणां वन्यानामहमपि राजराण्मृगाणाम् ।
गच्छत्वं पुरवरमद्य सम्प्रहृष्ट: संहृष्टस्त्वहमपि दण्डकान् प्रवेक्ष्ये ॥ २.१०७.१७॥

छायां ते दिनकरभा: प्रबाधमानं वर्षत्रं भरत करोतु मूर्ध्नि शीताम् ।
एतेषामहमपि काननद्रुमाणां छायां तामति शयिनीं सुखी श्रयिष्ये ॥ २.१०७.१८॥

शत्रुघ्न: कुशलमतिस्तु ते सहाय: सौमित्रिर्मम विदित: प्रधानमित्रम् ।
चत्वारस्तनयवरा वयं नरेन्द्रं सत्यस्थं भरत चराम मा विषादम् ॥ २.१०७.१९ ॥