Star (-) Watch (-)

Ramayana

अरण्यकाण्डम्

एवम् उक्तौ तु तौ वीरौ कबन्धेन नर ईश्वरौ ।
गिरि प्रदरम् आसाद्य पावकम् विससर्जतुः ॥३-७२-१॥

लक्ष्मणः तु महा उल्काभिः ज्वलिताभिः समन्ततः ।
चिताम् आदीपयामास सा प्रजज्वाल सर्वतः ॥३-७२-२॥

तत् शरीरम् कबन्धस्य घृत पिण्ड उपमम् महत् ।
मेदसा पच्यमानस्य मन्दम् दहति पावकः ॥३-७२-३॥

स विधूय चिताम् आशु विधूमो अग्निर् इव उत्थितः ।
अरजे वाससी बिभ्रत् मालाम् दिव्याम् महाबलः ॥३-७२-४॥

ततः चिताया वेगेन भास्वरो विरज अंबरः ।
उत्पपात आशु संहृष्टः सर्व प्रत्यंग भूषणः ॥३-७२-५॥

विमाने भास्वरे तिष्ठन् हंस युक्ते यशस् करे ।
प्रभया च महातेजा दिशो दश विराजयन् ॥३-७२-६॥

सो अन्तरिक्ष गतो वाक्यम् कबन्धो रामम् अब्रवीत् ।
शृणु राघव तत्त्वेन यथा सीमाम् अवाप्स्यसि ॥३-७२-७॥

राम षड् युक्तयो लोके याभिः सर्वम् विमृश्यते ।
परिमृष्टो दश अन्तेन दश आभागेन सेव्यते ॥३-७२-८॥

दश आभाग गतो हीनः त्वम् राम सह लक्ष्मणः ।
यत् कृते व्यसनम् प्राप्तम् त्वया दार प्रधर्षणम् ॥३-७२-९॥

तत् अवश्यम् त्वया कार्यः स सुहृत् सुहृदाम् वर ।
अकृत्वा न हि ते सिद्धिम् अहम् पश्यामि चिन्तयन् ॥३-७२-१०॥

श्रूयताम् राम वक्ष्यामि सुग्रीवो नाम वानरः ।
भ्रात्रा निरस्तः क्रुद्धेन वालिना शक्र सूनुना ॥३-७२-११॥

ऋष्यमूके गिरि वरे पंपा पर्यन्त शोभिते ।
निवसति आत्मवान् वीरः चतुर्भिः सह वानरैः ॥३-७२-१२॥

वानरेन्द्रो महावीर्यः तेजोवान् अमित प्रभः ।
सत्य संधो विनीतः च धृतिमान् मतिमान् महान् ॥३-७२-१३॥

दक्षः प्रगल्भो द्युतिमान् महा बल पराक्रमः ।
भ्राता विवासितो वीर राज्य हेतो महात्मना ॥३-७२-१४॥

स ते सहायो मित्रम् च सीतायाः परिमार्गणे ।
भविष्यति हि ते राम मा च शोके मनः कृधाः ॥३-७२-१५॥

भवितव्यम् हि यत् च अपि न तत् शक्यम् इह अन्यथा ।
कर्तुम् इक्ष्वाकु शार्दूल कालो हि दुर्रक्रमः ॥३-७२-१६॥

गच्छ शीघ्रम् इतो वीर सुग्रीवम् तम् महाबलम् ।
वयस्यम् तम् कुरु क्षिप्रम् इतो गत्वा अद्य राघव ॥३-७२-१७॥

अद्रोहाय समागम्य दीप्यमाने विभावसौ ।
न च ते सो अवमन्तव्यः सुग्रीवो वानर अधिपः ॥३-७२-१८॥

कृतज्ञः काम रूपी च सहाय अर्थी च वीर्यवान् ।
शक्तौ हि अद्य युवाम् कर्तुम् कार्यम् तस्य चिकीर्षितम् ॥३-७२-१९॥

कृतार्थो वा अकृतार्थो वा तव कृत्यम् करिष्यति ।
स ऋक्षरजसः पुत्रः पंपाम् अटति शन्कितः ॥३-७२-२०॥

भास्करस्य औरसः पुत्रो वालिना कृत किल्बिषः ।
संनिधाय आयुधम् क्षिप्रम् ऋष्यमूक आलयम् कपिम् ॥३-७२-२१॥

कुरु राघव सत्येन वयस्यम् वन चारिणम् ।
स हि स्थानानि सर्वाणि कार्त्स्न्येन कपि कुंजरः ॥३-७२-२२॥

नर मांस अशिनाम् लोके नैपुण्यात् अधिगच्छति ।
न तस्य अविदितम् लोके किंचित् अस्ति हि राघव ॥३-७२-२३॥

यावत् सूर्यः प्रतपति सहस्रांशुः अरिन्दम ।
स नदीः विपुलान् शैलान् गिरि दुर्गाणि कंदरान् ॥३-७२-२४॥

अन्विष्य वानरैः सार्धम् पत्नीम् ते अधिगमिष्यति ।
वानरान् च महाकायान् प्रेषयिष्यति राघव ॥३-७२-२५॥

दिशो विचेतुम् ताम् सीताम् त्वत् वियोगेन शोचयतीम् ।
अन्वेष्यति वरारोहाम् मैथिलीम् रावण आलये ॥३-७२-२६॥

स मेरु शृंग अग्र गताम् अनिंदिताम्प्रविश्य पाताल तले अपि वा आश्रिताम् ।
प्लवंगमानाम् ऋषभः तव प्रियाम्निहत्य रक्षाम्सि पुनः प्रदास्यति ॥३-७२-२७॥